Bé gi¸o dôc v¸ ®µo t¹o
Trêng ®¹i häcb¸ch khoa hµnéi
LuËn v¨N th¹c sÜ khoa häc
X©y dùng c¬ së d÷ liÖu cho hÖ thèng CAD/CAM
øng dông trong thiÕt kÕ chÕ t¹o khu«n mÉu
Ngµnh: S ph¹m kü thuËt
M sè:
TrÇn v¨n giang
ThÇy gi¸o híng dÉn khoa häc
: PGS-TS. T¨ng Huy
Hµ néi 2006
Môc lôc
Trang
Më ®Çu 5
Ch¬ng I.Vai trß cña CAD/CAM trong c«ng ghÖ chÕ t¹o khu«n mÉu 8
I.1.Kh¸I niÖm vÒ CAD/CAM …………………………………… 8
I.2. C«ng nghÖ c¬ khÝ víi sù trî gióp cña m¸ytÝnh ……………… 12
I.3.Thùc tr¹ng vµ nhu cÇu vÒ c«ng nghiªp, c«ng nghiÖp chÕ tao
khu«n mÉu cña níc ta vµ thÕ giíi…………………………… 13
I.3.1.Thùc tr¹ng vµ nhu cÇu cña nÒn c«ng nghiÖp ViÖt Nan 13
I.3.2. C«ng nghiÖp khu«n mÉu vµ t×nh h×nh øng dông C«ng nghÖ th«ng tin
Trong níc hiÖn nay……………… 15
I.3.2.1 Kh¶o s¸t thÞ trêng khu«n mÉu ë Hµ Néi vµ trong níc…. 15
I.3.2.2 T×nh h×nh øng øng dông C«ng nghÖ th«ng tin tropng s¶n xuÊt
khu«n mÉu trªn thÕ giíi…………… 17
I.3.2.3. §Æc ®iÓm cña viÖc øng dông C«ng nghÖ th«ng tin trong s¶n xuÊt
khu«n mÉu t¹i viÖt nam hiÖn nay ………… 20
I.4 KÕt luËn ch¬ng I ………………………… 21
Ch¬ng II . Tæng quan vÒ c«ng nghÖ CAD/CAM vµ c¬ së d÷ liÖu
phôc vô qu¸ tr×nh CAD/CAM…………
II.1.Vai trß chøc n¨ng cña CAD………………………… 21
II. 2.ThiÕt kÕ vµ gia c«ng t¹o h×nh…………………… 24
II.2.1ThiÕt kÕ vµ gia c«ng t¹o h×nh theo c«ng nghÖ truyÒn thèng… 24
II.2.2. ThiÕt kÕ vµ gia c«ng t¹o h×nh b»ng c«ng nghÖ CAD/CAM… 25
II.2.3.ThiÕt kÕ vµ gia c«ng t¹o h×nh b»ng c«ngnghÖ CIM…… 26
II.3. M« h×nh ho¸ h×nh häc trong CAD…………………….. 27
II.3.1 Phong ph¸p m« t¶ ®êng cong……………………….. 28
II.3.2 Ph¬ng ph¸p m« t¶ mÆt cong………………………….. 27
II.3.3 Ph¬ng ph¸p m« t¶ khèi h×nh häc ………….. 30
II.3.4. Ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ h×nh häc . ………………… 30
II.4. Ph©n tÝch küy thuËt trong CAD…………………………. 31
II.5. CAD vµ tiÕn tr×nh thiÕt kÕ s¶n phÈm…………………… 30
II.6. Lîi Ýc cña CAD……………… 33
II.7. CSDL phôc vô qu¸ tr×nh CAD/CAM………………………….. 35
II.8. KÕt luËn ch¬ng II……………………………………….. 45
Ch¬ngIII. Lùa chän m« h×nh CSDL ®å ho¹ thuéc tÝnh………….. 45
III.1 Lùa chän m« hinhg CSDL………………. 45
III.2. Lùa chän CSDL ®Ó x©y dng CSDL ®å ho¹ thuéc tÝnh……. 50
III.3. kÕt luËn ch¬ng III……………… 59
Ch¬ng IV Tæ chøc c¬ së d÷ liÖu chÕ t¹o khu«n
IV.1 Khu«n vµ kÕt cÊu khu«n c¬ b¶n 60
IV.1.1 Khu«n mÉy t¹o h×nh ……………………………… 60
IV.1.2 Khu«n cho s¶n phÈm nhùa…………………………………. 60
IV.1.2.3 C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi sù t¹o thµnh s¶n phÈm trong khu«n 63
IV.1.2.4.CÊu t¹o c¬ b¶n cña mét bé khu«n cho s¶n phÈm nhùa 64
IV1.2.5 Tiªu chuÈn ho¸ thiÕt kÕ khu«n mÉu…………….. 65
IV.1.2.6.Tham sè cña c¸c thµnh khu«n……………….. 68
IV.2. KÕt luËn ch¬ng IV…………………….. 72
Ch¬ng V: øng dông quan ®iÓm CSDL-T¹o lËp ®èi tîng
gia c«ng trªn m¸y CNC. Trong lÜnh vùc khu«n mÉu
V.1 øng dông trong khu«n s¶n phÈm nhùa………………………… 72
V.2. øng dông trong khu«n s¶n phÈm kim lo¹i………………… 78
KÕt luËn 107
1
Lêi c¶m ¬n
Víi t×nh c¶m ch©n thµnh cña m×nh t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi l·nh ®¹o
trêng, Trung t©m §µo t¹o sau §¹i häc, Khoa S ph¹m Kü thuËt, Khoa c¬ khÝ
Trêng §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi, Trêng §¹i häc S ph¹m Kü thuËt Vinh
vµ c¸c thÇy c« gi¸o ®· tham gia gi¶ng d¹y vµ híng dÉn t«i trong suèt qu¸
tr×nhhäc tËp, nghiªn cøu nh»m n©ng cao tr×nh ®é, ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n
yªu cÇu nhiÖm vô.
§Æc biÖt t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o PGS – TS T¨ng Huy ®· tËn
t×nh gióp ®ì t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ó hoµn thµnh b¶n luËn v¨n
nµy. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng t×nh c¶m cña b¹n bÌ, ngêi th©n . . . ®·
®éng viªn, gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó t«I hoµn thµnh kho¸ häc.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n tèt nghiÖp, b¶n th©n ®· thùc sù nç lùc
víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn PGS – TS. T¨ng Huy nªn ®·
tæng hîp ®îc nh÷ng néi dung cÇn thiÕt trong c¸c tµi liÖu tham kh¶o, kÕt hîp
víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc, øng dông vµo ®Ò tµi ®îc giao ®Ó hoµn
thµnh néi dung ®Æt ra.
Tuy nhiªn do tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n cho nªn néi dung cña b¶n luËn
v¨n sÏ kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, h¹n chÕ. RÊt mong nhËn ®îc sù quan t©m,
gãp ý kiÕn cña quý ThÇy, C« gi¸o vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n luËn v¨n
®îc hoµn chØnh h¬n vµ cã híng kh¾c phôc trong nghiªn cøu tiÕp theo
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Hµ Néi, ngµy 6 th¸ng 10 n¨m 2006
TrÇn V¨n Giang
2
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
1. CAD: (Computer Aided Design ) ThiÕt kÕ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh
2. CAE : (Computer Aided Engineering) Ph©n tÝch kü thuËt
3. CAPP: (Computer Aided Process Planning) LËp tr×nh chÕ t¹o
4. CAM: (Computer Aided Manufacturing) L©p ch¬ng tr×nh gia c«ng ®iÒu
khiÓn sè
5. CAQ: (Computer Aided Quality Control) Gi¸m s¸t chÊt lîng s¶n phÈm
6. CNC : (computer Numerical controlled) ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn sè
7. CNTT: c«ng nghÖ th«ng tin
8. CNH : c«ng nghiÖp ho¸
9. CSDL: C¬ së d÷ liÖu
10. H§T: Híng ®èi tîng
11. API: Giao diÖn lËp tr×nh
12. MRP (Manufacturing Resources Planning) Ho¹ch ®Þnh nguån lùc s¶n xuÊt
13. PP: (Production Planning) LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
3
Më §Çu
Ngµy nay c«ng nghÖ th«ng tin ®· ®ãng mét vai trß quan träng, trong ®êi
sèng, trong khoa häc kü thuËt, kinh doanh. Còng nh trong mäi mÆt vËn ®éng
cña x· héi, víi mäi quy m« tõ xÝ nghiÖp, c«ng ty cho ®Õn quèc gia vµ c¶ quèc
tÕ. Sù bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin më ra nhiÒu híng nghiªn cøu, øng
dông, kinh doanh míi trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®êi sèng kinh tÕ – x· héi cña
x· héi loµi ngêi hiÖn ®¹i “ øng dông vµ ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin ë
níc ta nh»m gãp phÇn gi¶i phãng søc m¹nh vËt chÊt. TrÝ tuÖ vµ tinh thÇn cña
toµn d©n, thóc ®Èy c«ng cuéc ®æi míi, ph¸t triÓn nhanh vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c
ngµnh kinh tÕ. . . . ®¶m b¶o an ninh, quèc phßng vµ t¹o kh¶ n¨ng ®i t¾t ®ãn
®Çu ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸” Nh nhËn ®Þnh cña
bé chÝnh trÞ trong chØ thÞ 58- CT/TW “VÒ ®Èy m¹nh øng dông vµ ph¸t triÓn
c«ng nghÖ th«ng tin phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i ho¸”. Trong ®ã,
CSDL lu«n ®ãng vai trß thiÕt yÕu, bëi v× trong cuéc sèng loµi ngêi lu«n cã
nhu cÇu tÝch luü, tæng hîp d÷ liÖu (th«ng tin) mét c¸ch khoa häc nh»m môc
®Ých xö lý d÷ liÖu vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh c¸c ph¬ng ¸n gi¶ quyÕt cho mét
bµi to¸n cô thÓ trong thêi gian nhanh nhÊt víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. Khi bµi to¸n
cã kÝch thíc lín. Khèi lîng d÷ liÖu cÇn ph¶i xö lý nhiÒu, hoÆc cã thÓ do tÝnh
phøc t¹p cña d÷ liÖu mµ tÇm bao qu¸t cña mét ngêi b×nh thêng khã qu¶n lý
hÕt ®îc, sÏ xuÊt hiÖn nhu cÇu tù ®éng ho¸ viÖc xö lý d÷ liÖu, nghÜa lµ ph¶i
x©y dùng CSDL vµ hÖ qu¶n trÞ CSDL ®Ó lu tr÷ vµ xö lý c¸c d÷ liÖu trong
CSDL.
Trôc lu th«ng th«ng tin c¬ b¶n CAD-CAM-CNC lµ tiÒn ®Ò ®Ó h×nh thµnh
vµ ph¸t triÓn CIM- tøc kü thuËt gia c«ng tÝch hîp ®iÒu khiÓn b»ng c¸c m¸y
tÝnh ghÐp m¹ng. Trong ®ã CIM ®îc nh×n nhËn nh mét h×nh ¶nh cña c¸c xÝ
nghiÖp c¬ khÝ trong t¬ng lai, ë ®ã m¸y tÝnh ®îc trang bÞ trong tÊt c¶ c¸c khu
vùc s¶n xuÊt: c¸c sè liÖu d÷ liÖu vµ th«ng tin tõ mét ®Þa chØ øng dông nay ®Õn
c¸c ®Þa chØ kh¸c kÕ tiÕp ®îc truyÒn ®i b»ng mét hÖ thèng th«ng tin ghÐp
m¹ng ®Ó khai th¸c c¸c ng©n hµng d÷ liÖu. xö lý sè c¸c trong xÝ nghiÖp nh vËy
sÏ híng tíi kü thuËt qu¶n lý vµ khai th¸c nh÷ng m¶nh d÷ liÖu cã dung l
îng
lín liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh tÕ, kÕ ho¹ch ho¸ vµ bao qu¸t trän gãi
qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh tæng thÓ cña mét c«ng ty.
Trong khi ®ã, c«ng nghÖ ph¸t triÓn phÇn mÒm nh÷ng n¨m ngÇn ®©y ®· ®a
ra hµng lo¹t ph¬ng ¸n cÊu tróc d¹ng më, cã thÓ ghÐp nèi tèt h¬n nhiÒu so víi
tríc vµ do vËy cã kh¶ n¨ng trî gióp cho nh÷ng øng dông tæng hîp. §ã lµ
nh÷ng c«ng cô ®îc ph¸t triÓn theo c¸c ®èi tîng chuyªn dông, kÌm theo nã
lµ hÖ thèng c¸c giao diÖn t¬ng thÝch theo tiªu chuÈn quèc tÕ (ISO – STEP)
4
MÆt kh¸c, nh÷ng khuynh híng c«ng nghÖ cuèi thÕ kû 20 vµ ®Çu 21 chØ
râ:
Th¬ng m¹i ho¸ trong thÞ trêng toµn cÇu, chÕ t¹o s¶n phÈm theo ®Þa
chØ kh¸ch hµng víi ®Þnh híng tho¶ m·n tèi ®a yªu cÇu cña hä vµ cung cÊp
hang ho¸ theo nguyªn t¾c JIT= ngay tøc th× (Just-In-Time) víi chÊt lîng
cao kÓ c¶ dÞch vô b¶o hµnh vµ söa ch÷a.
T¨ng cêng tr×nh tæng hîp toµn diÖn cña c¸c s¶n phÈm, tÝnh to¸n tuæi
thä cña s¶n phÈm theo chu kú ng¾n h¬n nh»m lu«n lu«n ®æi míi kÕt cÊu, vËt
liÖu vµ c«ng nghÖ chÕ t¹o chóng. Gia c«ng ®ång thêi nhiÒu nguyªn c«ng trªn
mét lÇn g¸, tæ hîp khÐp kÝn hoÆc më gi÷a c¸c ph©n tö trong hÖ thèng gia c«ng
víi c«ng ®o¹n l¾p r¸p còng nh c¸c khu vùc thiÕt kÕ víi khu vùc nghiªn cøu
ph¸t triÓn vµ cung øng thÞ trêng .
Trong bèi c¶nh ®ã, muèn theo ®uæi khuynh híng c«ng nghÖ míi, ngoµi
viÖc nghiªn cøu c¸c ph¬ng tiÖn phÇn cøng, mét trong nh÷ng khÝa c¹nh bøc
xóc nhÊt lµ cÇn ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu c¬ së d÷ liÖu ®Þnh híng ®èi tîng
víi kü thuËt tÝch hîp vµ khai th¸c c¸ phÇn mÒm chuyªn dïng- ®èi víi chÕ t¹o
c¬ khÝ – tríc hÕt ®ã chÝnh lµ kü thuËt më réng trªn trôc th«ng tin tÝch hîp c¬
b¶n CAD - CAM- CNC.
MÆt kh¸c, hiÖn nay, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngay cµng cao cña con ngêi, c¸c
mÆt hµng c«ng nghiÖp cÇn ph¶i ®îc liªn tôc c¶i tiÕn vµ thay ®æi kh«ng ngõng
vÒ kü thuËt vµ mü thuËt. Kh«ng nh÷ng thÕ c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp lu«n bÞ søc
Ðp ph¶i liªn tôc thay ®æi mÉu m·, chñng lo¹i s¶n phÈm ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ
ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng. §Ó lµm ®îc
®iÒu ®ã ®ßi hái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i linh ho¹t, c¸c thÕ hÖ m¸y CNC ®· ra
®êi, thay thÕ tõng phÇn cho c¸c thÕ hÖ m¸y chuyªn dông, y tù ®éng trong
c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ nh»m linh ho¹t ho¸ d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Gi¶i
ph¸p c«ng nghÖ tiªn tiÕn CAD/CAM/CNC ®¸p øng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt linh
ho¹t ®ã, tuy nhiªn ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t lín nhng l¹i ®ang ®
îc coi lµ
gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ë c¸c níc cã níc c¬ khÝ hiÖn ®¹i.
Khi d©y truyÒn, tæ hîp ®· linh ho¹t ho¸ nhê viÖc ®Çu t c¸c m¸y CNC, vÊn
®Ò tiÕp theo lµ c©n ph¶i rót ng¾n giai ®o¹n chuÈn bÞ s¶n xuÊt: §Æc biÖt lµ qu¸
tr×nh chuÈn bÞ cho thiÕt kÕ, x©y dùng qui tr×nh c«ng nghÖ vµ t¹o lËp ch¬ng
tr×nh ®iÒu khiÓn cho s¶n xuÊt c¬ khÝ. HiÖn nay, ®Ó rót ng¾n ®îc thêi gian
chuÈn bÞ c«ng nghÖ ngêi ta ®· x©y dùng vµ ¸p dông c¸c hÖ thèng tù ®éng ho¸
chuÈn c«ng nghÖ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. Trong c¸c hÖ thèng tù ®éng
ho¸ chuÈn bÞ c«ng nghÖ ®ã CSDL phôc vô qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c«ng nghÖ lµ
mét cÊu thµnh quan träng, nã gãp phÇn lùa chän ph¬ng ¸n c«ng nghÖ tèi u.
Còng nh rót ng¾n thêi gian cña qu¸ tr×nh gia c«ng.
5
Khi d©y chuyÒn tæ hîp ®· linh ho¹t ho¸ nhê viÖc ®Çu t sö dông c¸c m¸y
CNC, vÊn ®Ò tiÕp theo lµ ph¶ rót ng¾n giai ®o¹n chuÈn bÞ s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ
chuÈn bÞ c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt c¬ khÝ ®Ó cã thÓ mau chãng ra s¶n phÈm
míi, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thÞ trêng. Ngµy nay, ®Ó rót ng¾n thêi gian chÕ
t¹o s¶n phÈm ngêi ta ®· x©y dung c¸c CSDL, cho thèng tù ®éng ho¸ víi sù
trî gióp cña m¸y tÝnh. Cho nªn môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi “ X©y dùng
CSDL cho hÖ thèng CAD/CAM phôc vô cho chÕ t¹o khu«n mÉu còng
kh«ng n»m ngoµi híng ®ã bëi v× CSDL lµ mét cÊu thµnh quan träng, ®èi víi
chÕ t¹o c¬ khÝ ®ã chÝnh lµ kü thuËt më réng trªn trôc th«ng tin tÝch hîp c¬ b¶n
CAD- CAM- CNC
6
Ch¬ng: I
Vai trß cña CAD/CAM trong c«ng nghª chÖ t¹o khu«n
mÉu
I. Kh¸i niÖm CAD/CAM
I.1. §Þnh nghÜa vÒ CAD/ CAM
CAD/CAM (computer design/Computer Aided Manufacturing) lµ thuËt
ng÷ chØ viÖc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o ®îc hç trî b»ng m¸y tÝnh. C«ng nghÖ
CAD/CAM sö dông m¸y tÝnh ®Ó thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh trong
thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o/ c«ng nghÖ nµy ®ang ®îc ph¸t triÓn theo híng thÝch hîp
thiÕt kÕ víi s¶n xuÊt, hai ho¹t ®éng xa nay vÉn ®îc coi lµ nh÷ng chøc n¨ng
riªng biÖt cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt. §iÒu c¬ b¶n lµ, CAD/CAM sÏ t¹o ra mét
nÒn t¶ng c«ng nghÖ cho viÖc tÝch hîp m¸y tÝnh trong s¶n xuÊt.
CAD lµ viÖc sö dông c¸c hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó hç trî trong x©y dùng, söa
®æi, ph©n tÝch hay tèi u ho¸ mét thiÕt kÕ. HÖ thèng m¸y tÝnh bao gåm phÇn
mÒm vµ phÇn cøng ®îc sö dông ®Ó thùc thi c¸c chøc n¨ng thiÕt kÕ chuyªn
ngµnh. PhÇn cøng CAD gåm cã m¸y tÝnh, cæng ®å ho¹ , bµn phÝm vµ c¸c thiÕt
bÞ ngo¹i vi kh¸c. phÇn mÒm CAD gåm cã c¸c ch¬ng tr×nh thiÕt kÕ ®å ho¹,
ch¬ng tr×nh øng dông hç trî c¸c chøc n¨ng kü thuËt cho ngêi sö dông , vÝ
dô nh : Ph©n tÝch lùc øng suÊt cña c¸c bé phËn, ph¶n øng ®éng lùc häc cña
c¸c c¬ cÊu, c¸c tÝnh to¸n truyÒn nhiÖt vµ lËp tr×nh bé ®iÒu khiÓn sè. ViÖc lùa
chän ch¬ng tr×nh øng dông thêng kh¸c nhau ®Ó d©y chuyÒn s¶n xuÊt, qu¸
tr×nh chÕ t¹o vµ thÞ trêng kh¸c hµng. Nh÷ng yÕu tè nµy thêng t¹o ra c¸c yªu
cÇu kh¸c nhau ®èi víi hÖ thèng CAD.
CAM lµ viÖc sö dông c¸c hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó lËp kÕ ho¹ch, qu¶n lÝ vµ ®iÒu
khiÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt th«ng qua dao diÖn trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp gi÷a
m¸y tÝnh vµ c¸c nguån lùc s¶n xuÊt. Theo ®Þnh nghÜa, c¸c øng dông CAM
®îc chia thµnh hai ph¹m trï sau:
1- HiÓn thÞ vµ kiÓm so¸t b»ng m¸y tÝnh: §©y lµ c¸c øng dông trùc tiÕp.
M¸y tÝnh ®îc kÕt nèi trùc tiÕp víi c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó hiÓn thÞ hay ®iÒu
khiÓn qu¸ tr×nh.
2- Hç trî s¶n xuÊt: §©y lµ c¸c øng dông gi¸n trùc tiÕp. M¸y tÝnh ®îc sö
dông ®Ó hç trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt t¹i nhµ m¸y, nhng kh«ng cã giao
diÖn trùc tiÕp nµo gi÷a m¸y tÝnh vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
HiÓn thÞ vµ kiÓm so¸t m¸y tÝnh
§Ó hiÓn thÞ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ng m¸y tÝnh ®ßi hái ph¶i cã giao diÖn trùc
tiÕp gi÷a m¸y tÝnh vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó quan s¸t qu¸ tr×nh vµ thiÕt bÞ, ®ång
thêi thu thËp d÷ liÖu vÒ qu¸ tr×nh. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng do m¸y tÝnh ®iÒu
khiÓn trùc tiÕp mµ do con ngêi thùc hiÖn th«ng qua c¸c chØ dÈn cña m¸y tÝnh
7
§iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh tiÕn xa h¬n hiÓn thÞ b»ng m¸y tÝnh do m¸y tÝnh
kh«ng chØ quan s¸t mµ con ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt dùa trªn c¸c quan s¸t
®ã. Sù quan s¸t gi÷a hiÓn thÞ b»ng m¸y tÝnh vµ ®iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh ®îc
hiÓn thÞ trong h×nh vÏ I-1. HiÓn thÞ b»ng m¸y tÝnh chØ thÊy ®îc sù lu chuyÓn
d÷ liÖu mét chiÒu gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ m¸y tÝnh (tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
sang m¸y tÝnh ). Cßn ®iÒu khiÓn, th«ng qua giao diÖn m¸y tÝnh vµ qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, cho thÊy dßng d÷ liÖu lu chuyÓn 2 chiÒu. C¸c tÝn hiÖu ®îc truyÒn
tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sang m¸y tÝnh, cßn m¸y tÝnh truyÒn c¸c tÝn hiÖu lÖnh
th¼ng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt dùa trªn c¸c thuËt to¸n ®iÒu khiÓn cã trong phÇn
mÒm cña m¸y.
TÝn hiÖu ®iÒu khiÓn
D÷ liÖu qu¸ tr×nh
liÖuqu¸ tr×nh
(HiÓn thÞ b»ng m¸y tÝnh) (§iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh)
H×nh I-1: HiÓn thÞ b»ng m¸y tÝnh kh¸c víi ®iÒu khiÓn b»ng m¸y tÝnh
Ngoµi c¸c øng dông trùc tiÕp trong hiÓn thÞ vµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, phÇn mÒm CAM còng ®îc øng dông gi¸n tiÕp, víi sù hç trî b»ng m¸y
tÝnh trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Trong øng dông gi¸n tiÕp, m¸y tÝnh kh«ng
®îc nèi trùc tiÕp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ ®îc sö dông ngo¹i tuyÕn ®Ó lËp
kÕ ho¹ch, ch¬ng tr×nh, c¸c dù b¸o, khai b¸o lÖnh vµ cung cÊp th«ng tin gióp
qu¶n lý hiÖu qu¶ c¸c ng«n ng÷ s¶n xuÊt. H×nh vÏ I- 2 díi ®©y m« h×nh t¶
mèi quan hÖ gi÷a m¸y tÝnh vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¸c dßng ®øt qu·ng chØ kÕt
nèi ngo¹i tuyÕn gi÷a ®iÒu khiÓn vµ truyÒn th«ng, trong ®ã, ®ßi hái ph¶i cã con
ngêi ®Ó t¹o thµnh giao diÖn. Díi ®©y lµ mét vµi øng dông cña CAM trong
hç trî s¶n xuÊt:
H×nh1- 2: Chøc n¨ng cAM trong trî gióp s¶n xuÊt
M¸y
tÝnh
Qu¸
tr×nh
s¶n
xuÊt
D÷ li
Ö
u cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊ
t
C¸c
t
Ýn hi
Öu
®
i
Òu
khiÓn (gi¸n tiÕp)
M¸y
tÝnh
Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊ
t
M¸y
tÝnh
Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt
8
* LËp kÕ ho¹t s¶n xuÊt tù ®éng dïng m¸y tÝnh: M¸y tÝnh sÏ liÖt kª mét
ch¬ng tr×nh cÇn thiÕt kÕ ®Ó s¶n xuÊt mét s¶n phÈm hay mét bé phËn s¶n
phÈm.
* §a ra c¸c yªu cÇu cña vËt liÖu: M¸y tÝnh sÏ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm ®Æt
mua vËt liÖu, phô tïng vµ sè lîng ®Æt mua ®Ó ®¹t kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
* LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: M¸y tÝnh sÏ quyÕt ®Þnh kÕ ho¹ch hîp lÝ nh»m
®¸p øng c¸c yªu cÇu s¶n xuÊt.
* KiÓm so¸t s¶n xuÊt: M¸y tÝnh thu thËp d÷ liÖu s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®îc tiÕn
®é s¶n xuÊt.
Trong tÊt c¶ c¸c øng dông nay, con ngêi rÊt cÇn thiÕt trong viÖc cung cÊp
®Çu vµo cho c¸c ch¬ng tr×nh hay th«ng dÞch ®Çu ra cña m¸y tÝnh vµ thùc hiÖn
c¸c ho¹t ®éng theo c¸c yªu cÇu.
I.2. Chu kú s¶n phÈm vµ hÖ thèng CAD/CAM
§Ó ®¸nh gi¸ quy øng dông thèng CAD/CAM trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, chóng ta cÇn xem xÐt c¸c ho¹t ®éng vµ chøc n¨ng ®îc thùc hiÖn trong
thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o s¶n phÈm. Chóng ta gäi c¸c ho¹t ®éng vµ chøc n¨ng nµy lµ
chu kú s¶n phÈm.
H×nh I-3: Chu kú s¶n phÈm (thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o)
H×nh I-3 ®å thÓ hiÖn c¸c giai ®o¹n cña mét chu kú s¶n phÈm. Chu kú
s¶n phÈm thêng chÞu t¸c ®éng cña kh¸c hµng vµ thÞ trêng cã nhu cÇu vÒ s¶n
phÈm, do ®ã nã ®îc x©y dùng theo tõng nhãm kh¸c hµng. ThiÕt kÕ vµ s¶n
xuÊt thêng do h·ng kinh doanh thùc hiÖn. Trong mét sè trêng hîp, kh¸ch
Kh¸ch
hµn
g
Kh¸i niÖm
s¶n
p
hÈm
Kü thuËt
thiÕt kÕ
Ph¸c th¶o
Ho¹ch
®
nh
ui
§Æt mua thiÕt
b
Þ
vµ d
ô
n
g
c
ô
LËp kÕ
ho
¹
ch s¶n
S¶n xuÊ
t
Qu¶n lý
chÊt l
î
n
g
9
hµng thiÕt kÕ s¶n phÈm cßn h·nh kinh doanh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, trong bÊt kú
trêng hîp nµo, chu kú s¶n phÈm vÉn lu«n h×nh thµnh tõ mét kh¸i niÖm mét ý
tëng vÒ s¶n phÈm. Kh¸i niÖm ®ã ®îc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thµnh kÕ
ho¹ch s¶n phÈm th«ng qua thiÕt kÕ kü thuËt. KÕ ho¹ch tiÕp tôc ®îc bæ sung
víi c¸c b¶n vÏ ph¸c th¶o thÓ hiÖn ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ c¸c tÝnh kü thuËt
cho thÊy c¸c s¶n phÈm ®ã sÏ ho¹t ®éng nh thÕ nµo.
Ngo¹i trõ nh÷ng thay ®æi thuËt diÔn ra trong vßng ®êi, cña s¶n phÈm,
h×nh I-3 díi ®©y thÓ hiÖn ®©y ®ñ c¸c ho¹t ®éng thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt mét s¶n
phÈm. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt thêng nªu cô thÓ tr×nh tù c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
§«i khi, ph¶i mua trang thiÕt bÞ vµ c«ng cô ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm míi. ViÖc
lËp kÕ ho¹ch sÏ gióp h·ng chó träng vµo viÖc s¶n xuÊt mét sè lîng s¶n phÈm
nhÊt ®Þnh trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Khi tÊt c¶ c¸c kÕ ho¹ch nµy ®·
hoµn chØnh, s¶n phÈm sÏ ®îc s¶n xuÊt, sau ®ã ®îc kiÓm tra chÊt vµ chuyÓn
®Õn kh¸ch hµng.
thèng CAD/CAM t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong chu kú s¶n
phÈm (xem h×nh I- 4). ViÖc thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh (CAD) vµ thiÕt kÕ ph¸c th¶o
ThiÕt kÕ trªn
m¸y tÝnh
VÏ tù ®éng vµ
chÕ b¶n ®iÖn t
ö
M¸y vµ robot
do m¸y tÝnh
®iÒu khiÓn
KiÓm tra
chÊt lîng
b»ng m¸y tÝnh
KiÓm tra
chÊt luîng
S¶n xuÊ
t
KÕ ho¹ch
tiÕn ®é s¶n
xuÊ
t
Quy tr×nh
c«ng nghÖ
Kh¸ch hµng
vµ thÞ tr
êng
Kh¸i niÖm vÒ
s¶n phÈm
ThiÕt k
Õ
kü thuËt
c«ng tr×nh
lËp quy tr×nh
c«ng nghÖ trªn
m¸y tÝnh
M¸y tÝnh ho¸ viÖc lËp tiÕn
®é, kÕ ho¹ch cung øng vË
t
tu, ®iÒu khiÓn ph©n xuëng
H
×nh I-4: Chu tr×nh s¶nphÈm víi sô tham gia cña CAD/CAM
§Æt mua thiÕt bÞ
vµ dông cô c¾t
míi
10
tù ®éng ®îc sö dông trong kh¸i niÖm ho¸ s¶n phÈm, thiÕt kÕ vµ hoµn thiÖn
s¶n phÈm. M¸y tÝnh ®îc sö dông ®Ó lËp ch¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cè
hiÖu qu¶ h¬n. Ngoµi ra, trong gi¸m ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm, m¸y tÝnh ®îc
sö dông ®Ó kiÓm tra vµ thö nghiÖm ho¹t ®éng cña s¶n phÈm vµ c¸c bé phËn
cÊu thµnh s¶n phÈm.
Nh h×nh I- 4 minh ho¹, hÖ thèng CAD/CAM t¸c ®éng ®Õn mäi chøc n¨ng
vµ ho¹t ®éng chu kú s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh thiÕt vµ s¶n s¶n xuÊt cña
mét nhµ m¸y hiÖn ®¹i, m¸y tÝnh ®· trë thµnh c«ng cô trî gióp hiÖu h÷u kh«ng
thÓ thiÕu. TÇm quan träng cã tÝnh chiÕn lîc vµ u thÕ c¹nh tranh mµ
CAD/CAM ®em l¹i buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i biÕt hÖ thèng nµy.
I.2. C«ng nghÖ c¬ khÝ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh
MÆc trªn thÕ giíi tÊt c¶ c¸c c«ng ty lín ®Òu triÓn khai t¬ng ®èi réng
r·i hÖ thèng CAD/CAM nhng trªn thùc tÕ, phÇn lín hä vÉn cßn mét kho¶ng
c¸ch ®¸ng kÓ ®èi víi mét nÒn c«ng nghÖ thiÕt kÕ kÕt cÊu vµ chÕ t¹o tù ®éng
víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh . HiÖu qu¶ chñ yÕu cña hÖ thèng CAD hiÖn nay
vÉn lµ chØ viÖc chÕ ra c¸c b¶n vÏ, trong khi c¸c hÖ thèng CAM còng chØ t¹m
dõng ë viÖc thiÕt lËp c¸c ch¬ng tr×nh gia c«ng CNC m« pháng. Nh÷ng c«ng
®o¹n trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ khëi th¶o, xö lý c¸c bíc thiÕt kÕ th« trong ®ã cã
kü thuËt lùa chän ph¬ng ¸n, lång ghÐp nh÷ng vÊn ®Ò Katalog c¸c chi tiÕt hay
côm kÕt cÊu tiªu chuÈn, xö lý kÝch thíc cã dung sai l¾p ghÐp .. .. Míi chØ
thùc hiÖn trªn mét ®iÓm t¶n m¹n th«ng qua c¸c m¶ng d÷ liÖu sè cã tÝnh ®Æc
thï, ®îc tÝch hîp vµo hÖ thèng CAD. VÒ cÊu tróc phÇn mÒm th× cã nhiÒu nÐt
kh¸c biÖt ®¸ng kÓ. Trong khi c¸c ch¬ng tr×nh tÝnh to¸n ®¬n gi¶n vµ c¸c m«
h×nh CAD – 2D cã mÆt gÇn 70% sè c«ng ty cã qui m« kh¸c, th× nh÷ng phÇn
mÒm cã gi¸ trÞ cao h¬n nh c¸c hÖ thèng tÝnh to¸n ph©n tÝch, tÝnh to¸n tèi u,
hÖ thèng m« pháng Simulationn hÖ thèng CAD - 3D ph©n tÝch, thiÕt kÕ ®èi
tîng chØ cã kho¶nh 40%- 60% c¸c c«ng ty cã qui lín. ViÖc khai th¸c c¸c
ng©n hµng d÷ liÖu ngo¹i vi cßn rÊt yÕu, chØ cã gÇn 30% c¸c c«ng ty cì lín cã
kh¶ n¨ng nµy. Mét sè vÊn ®Ò ®iÓn h×nh, dÉn tíi khã kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn
khai c¸c hÖ thèng thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o cã trî gióp cña m¸y tÝnh lµ:
+ CÊu h×nh tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cña c¸c nghiÖp ®· qu¸ l¹c hËu
hoÆc chØ cßn phï hîp rÊt h¹n chÕ víi viÖc l¾p ®Æt vµ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn
®iÒu khiÓn kü thuËt vµ qu¶ lý ®iÒu hµnh kiÓu míi.
+ Nh÷ng khÝa c¹nh chuyªn m«n hÑp nh “ vÊn ®Ò giao diÖn” do b¶n th©n
c¸c phÇn cøng hay phÇn mÒm ®Æt ra cha ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch hÖ thèng.
+ ThiÕu mét chiÕn lîc tæng thÓ cho h¹ tÇng c¬ së vÒ th«ng tin, vÒ s¶n
phÈm, vÒ c¸c vÊn ®Ò s¶n xuÊt, tiÕp thÞ nh©n sù..
11
Râ rµng kh¶ n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh toµn diÖn cña c¸c hÖ thèng thiÕt kÕ vµ
chÕ t¹o cã trî gióp cña m¸y tÝnh, ngay trong céng ®ång c¸c níc ph¸t triÓn
cao, tríc sau vÉn phô thuéc sù thµnh c«ng cña kü thuËt tÝch hîp më réng
trôc th«ng tin c¬ b¶n.
T¹i ViÖt Nam víi ch¬ng tr×nh KHCN cÊp nhµ níc giai ®o¹n 1992 –
1995 (KC – 02 ), chóng ta ®· giµnh u tiªn cho c¸c híng nghiªn cøu x©y
dùng hÖ thèng CAD chuyªn ngµnh. Trong giai ®o¹n 1996 – 2000 , víi ch¬ng
tr×nh KC- 04 c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu tiÕp tôc tËp trung gi¶i quyÕt nghiªn cøu
øng dông c¸c hÖ thèng CAD/CAM cho mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt quan träng.
Nã bao gåm viÖc x©y dùng mét sè hÖ c¬ së d÷ liÖu chuyªn ngµnh dïng chung
(vËt liÖu, dung sai l¾p ghÐp, th viÖn c¸c nguyªn lý c¬ cÊu m¸y), x©y dùng
mét hÖ thèng CAD/CAM, chuyªn ngµnh hÑp nh chÕ t¹o m¹ch in ph¸ c¾t vËt
liÖu giµy da hay x©y dùng tuyÕn ®å h×nh vµ phãng d¹ng vá tµu biÓn. §¸ng chó
ý lµ m¶ng ®Ò tµi tÝch hîp CAD/CAM, thiÕt kÕ vµ gia c«ng c¸c chi tiÕt cã h×nh
d¸ng phøc t¹p vµ yªu cÇu ®é chÝnh c cao trong gia c«ng khu«n mÉu.
Ch¬ng tr×nh còng ®· më réng ®Õn viÖc nghiªn cøu øng dông mét sè ph¬ng
tiÖn kü thuËt cao nh hÖ thèng ®o h×nh sè ho¸
3D-Digitizer (phÇn cøng lµ ®Çu dß TS - 220/ thiÕt bÞ Micro Scrreibe - 3D;
phÇn mÒm lµ SUSA cña h·ng Haidenhain).
Tuy nhiªn, cho ®Õn nay cã thÓ nãi ViÖt Nam cha hÒ cã mét trôc th«ng tin
c¬ b¶n CAD/CAM/CNC nµo mang ®Çy ®ñ c«ng nghiÖp. phÇn lín c¸c hÖ
thèng ®îc triÓn khai míi chØ dõng l¹i ë kh¶ n¨ng m« pháng dïng trong d¹y
häc hay nghiªn cøu lý thuyÕt. PhÇn ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt th× còng chØ
dõng l¹i ë mét lo¹i h×nh s¶n phÈm cã ®Æc thï riªng mµ kh¶ n¨ng më réng øng
dông rÊt h¹n chÕ.
I.3. Thùc tr¹ng vµ nhu cÇu cña nÒn c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ t¹o
chÕ t¹o khu«n mÉu cña níc ta vµ thÕ giíi
I.3.1 Thùc tr¹ng vµ nhu cÇu cña nÒn c«ng nghiÖp viÖt nam
I.3.1.1. Thùc tr¹ng cña nÒn c«ng nghiÖp viÖt nam.
Ngµnh c¬ khÝ ViÖt Nam cã bÒ dµy lÞch sö trªn 40 n¨m vµ ®· ph¸t triÓn
m¹nh vµo thêi chèng mü cøu níc theo chÝnh s¸ch trang bÞ s¶n xuÊt – ph©n
phèi – kÕ ho¹ch ho¸, nªn nhiÒu xÝ nghiÖp ®
îc khÐp kÝn tõ kh©u t¹o ph«i ®Õn
gia c«ng c¬ khÝ vµ l¾p r¸p, ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm ®¬n gi¶n nhng cÇn
thiÕt phôc vô c«ng cuéc kh¸ng chiÕn gi¶i phãng d©n téc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ
trong mét giai ®o¹n, hÇu hÕt c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu cã c¬ khÝ.
12
Lùc lîng c¬ khÝ chñ lùc tËp trung chñ yÕu trong s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®éng
lùc, thiÕt bÞ ®iÖn qua träng, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ phô tïng phôc vô cho
c¸c ngµnh c¬ khÝ cã khèi lîng lín, chÊt lîng cao, tËp trung chñ yÕu ë c¸c
bé. Tæng sè tµi s¶n cè ®Þnh vµ lu th«ng chiÕm trªn 80% tæng 5 sè vèn c¬ khÝ
quèc doanh, nhng chØ b»ng 7% gi¸ trÞ tµi s¶n toµn ngµnh c«ng nghiÖp .
C¶ níc cã 460 xÝ nghiÖp c¬ khÝ quèc doanh víi 50000 m¸y c«ng cô gi¸ trÞ
3500 tû VN§ trong ®ã cã 10000 m¸y ®· h háng nÆng, kho¶ng 70% sè m¸y
®· sö dông tõ 25-30 n¨m.
§Õn hÕt n¨m 1996 cã thªm 127 xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi víi sè
vèn ®· thùc hiÖn gÇn 364 triÖu USD nhng chñ yÕu cho c«ng nghiÖp l¾p r¾p
«t« vµ s¶n xuÊt phô tïng xe m¸y, chØ cã mét sè dù ¸n nhá ®Çu t vµo ngµnh
c«ng nghiÖp chÕ t¹o c¬ khÝ, ThiÕu hôt nhiÒu c«ng nghiÖp c¬ b¶n : C«ng nghÖ
chÕ t¹o ph«i chÝnh x¸c cã cÊu tróc vËt liÖu tèi u, c«ng nghÖ xö lý bÒ mÆt,
c«ng nghÖ nghÖ nhiÖt luyÖn , c«ng nghÖ c¾t gät dïng c«ng cô chÝnh x¸c cao
vµ kü nghÖ High-tech kh¸c nh CAD/CAM/CAE- CNC; CAPP; CAQ: Rapid
Prototype.....
m¸y c«ng ®iÒu khiÓn sè kho¶ng 2% kh«ng ®îc tËp trung thµnh
c¸c ®iÓm c¬ khÝ m¹nh mµ ph©n t¸n ë c¸c dù ¸n tµi trî níc ngoµi do c¸c c¬
quan nghiªn cøu vµ chÕ t¹o, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ
mét vµi xÝ nghiÖp quèc phßng cã nhiÖm vô ®Æc biÖt quan träng .
Khai th¸c m¸y víi hiÖu suÊt thÊp kho¶ng tõ 15-20%, thiÕt bÞ cµng hiÖn ®¹i
bao nhiªu th× hiÖu suÊt khai th¸c cµng thÊp bÊy nhiªu v× 2 nguyªn nh©n c¬
b¶n:
+ Tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ cña thî m¸y .
+ T×nh h×nh thi trêng biÕn ®éng ®Çu vµo , bÕ t¾c ®Çu ra.
I.3.1.2. Nhu cÇu cho ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam
T¹i b¸o c¸o chÝnh trÞ cña ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt
Nam kho¸ 8 nªu râ “ Môc tiªu tõ nay ®Õn n¨m 2020 ra søc phÊn ®Êu ®a níc
ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp”. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã ta ph¶i nhanh
chãng thóc ®Èy c«ng cuéc CNH, H§H ®Êt níc.
Ngµnh khÝ nÒn ng cña qu¸ tr×nh CNH, H§H ®Êt níc. Khi ViÖt
Nam trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp th× c¬ khÝ trong níc ph¶i ®ñ n¨ng lùc
s¶n xuÊt, phÇn lín c¸c thiÕt bÞ , m¸y mãc cung cÊp cho nÒn kinh tÕ quèc d©n,
®ñ søc tham gia phôc vô môc tiªu quèc phong vµ an ninh quèc gia.
HiÖn nay t×nh tr¹ng thiÕt c«ng nghÖ cña ngµnh c¬ khÝ hÇu hÕt ®· cò,
chØ ®¸p øng 10% nhu cÇu s¶n phÈm c¬ khÝ hµng n¨m, MÆt kh¸c n¨m 2006
AFTA sÏ ®îc ¸p dông tr«ng c¸c níc trong khèi ASEAN, khi ®ã s¶n phÈm
13
c¬ khÝ cña ViÖt Nam sÏ kh«ng nh÷ng chØ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm kh¸c
trªn thÞ trêng khu vùc vµ trªn thÕ giíi mµ cßn ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng s¶n
phÈm víi c¸c níc thµnh viªn ASEAN ngay trªn thÞ trêng ViÖt Nam.
Qua ph©n tÝch trªn cho thÊy nh÷ng c¬ héi v¸ th¸ch thøc lín ®èi víi ngµnh
c«ng nghiÖp chÕ t¹o c¬ khÝ ë ViÖt Nam.
HiÖn nay vÊn ®Ò n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ®Ó t¹o ra sù c¹nh
tranh cho c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ lµ nhu cÇu lín
cho c¸c ®¬n vÞ vµ doanh nghiÖp níc ta víi chÝnh s¸ch më cöa khuyÕn khÝch
®Çu t níc ngoµi, ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, Kinh tÕ t nh©n ,
nh÷ng n¨m võa qua ®· cã hµng lo¹t m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ níc ngoµi
du nhËp vµo . Tuy nhiªn nÕu kh«ng cã n¨ng lùc c«ng nghÖ th× sÏ kh«ng cã kh¶
n¨ng tiÕp thu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ.
Do ®ã cÇn ph¶i mét chiÕn lîc phï hîp vÒ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ®Ó
dÇn chiÕm lÜnh thÞ trêng, tõng bíc ®Çu t n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ
vµ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô
ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ tham gia xuÊt nhËp khÈu, ®ång thêi
phôc vô quèc phßng vµ an ninh quèc gia. PhÊn ®Êu xøng ®¸ng trong c«ng
cuéc CNH vµ H§H ®Êt níc.
I.3.2. C«ng nghiÖp khu«n mÉu vµ t×nh h×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin
trong níc hiÖn nay
I.3.2.1. Kh¶o s¸t thÞ trêng khu«n mÉu ë Hµ Néi vµ trong níc
n¨m 1996, t sè doanh nghiÖp ®· ®Çu t mua s¾m c¸c thiÕt bÞ ®iÒu
khiÓn sè. Hµng lo¹t d©y chuyÒn, m¸y mãc hiÖn ®¹i ®· ®îc nhËp vµo ViÖt
Nam , lµm thay ®æi c¸c quan ®iÓm vÒ mÆt c«ng nghÖ chÕ to¹ s¶n phÈm cña c¸c
kü s vµ vµ c«ng nh©n ViÖt Nam. NhËn thÊy ®îc sù ph¸t triÓn vît bËc cña
CNTT, §¶ng vµ chÝnh phñ ®· cã hµng lo¹t c¸c chØ thÞ , qut s¸ch vµ gÇn ®©y
nhÊt lµ NghÞ quyÕt 8 cña TW t¹o ra c¬ héi vµ b
íc ngoÆt cho c¸c doanh
nghiÖp trong níc m¹nh d¹n øng dông CNTT trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
VÒ nhu cÇu khu«n mÉu hiÖn nay ë ViÖt Nam cã thÓ tãm t¾t nh sau:
+ Nhu cÇu khu«n mÉu ngµy nay cµng t¨ng. §é phøc t¹p , ®é chÝnh
x¸c, tÝnh ®a d¹ng ®èi víi c¸c s¶n phÈm tiªu dïng còng ngµy cµng ®îc n©ng
lªn dÉn ®Õn viÖc thiÕu trÇm träng c¸c bé khu«n mÉu. Thêng th× hÇu hÕt c¸c
c«ng ty, doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Òu ®Æt hµng chÕ t¹o khu«n mÉu ë níc ngoµi.
+ ViÖc thiÕt kÕ vµ chÕ o khu«n mÉu hiÖn cßn rÊt manh món, mçi doanh
nghiÖp chØ cã thÓ chÕ t¹o c¸c lo¹i khu«n ®¬n gi¶n (do h¹n chÕ thiÕt bÞ, vÒ c«ng
nghÖ, ®Æc biÖt lµ h¹n chÕ tr×nh ®é cña ký s thiÕt kÕ). KÕt qu¶ lµ c¸c bé khu«n