BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
NGUYỄN THANH BÌNH
PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN CHẬM TIẾN ĐỘ VÀ XÂY DỰNG
GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO TIẾN ĐỘ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
TẠI CÔNG TY VINAPHONE
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
Hà Nội, 2007
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
NGUYỄN THANH BÌNH
PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN CHẬM TIẾN ĐỘ VÀ XÂY DỰNG GIẢI
PHÁP ĐẢM BẢO TIẾN ĐỘ DỰ ÁN ĐẦU TƯ
TẠI CÔNG TY VINAPHONE
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN:
TS NGUYỄN DOANH NGUYÊN
Hà Nội, 2007
MỤC LỤC
MỤC LỤC ................................................................................................................... 1
DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ........................................................................... 3
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... 4
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CƠ BẢN CỦA CỔ PHẦN HOÁ
DOANH GHIỆP VÀ XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP ............................... 9
1.1 Các khái niệm về cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước (CPH DNNN)…....... 9
1.1.1 Sự cần thiết phải CPH DNNN, nguyên tắc và mục tiêu ............................. 9
1.1.2 Những căn cứ pháp lý ......................................................................... 13
1.1.3
Đối tượng và điều kiện cổ phần hoá ........................................................... 16
1.2 Nội dung công tác cổ phần hoá .................................................................. 16
1.2.1 Các hình thức CPH ở Việt Nam .......................................................... 16
1.2.2 Quy trình CPH DNNN ở Việt Nam .................................................... 17
1.3 Cơ sở lý thuyết về GTDN .......................................................................... 21
1.3.1 Giá trị doanh nghiệp và các căn cứ xác định GTDN .......................... 21
1.3.2 Các yếu tố tác động lên GTDN ........................................................... 22
1.3.3 Tầm quan trọng của việc xác định đúng GTDN ................................. 24
1.3.4 Xử lý tài chính trước khi xác định GTDN .......................................... 25
1.4 Phương pháp xác định GTDN: Theo thông tư số 126 /2004/TT-BTC
ngày 24/12/2004 của Bộ tài chính thì có thể áp dụng 1 trong 2 phương pháp sau: . 31
1.1.4 Phương pháp tài sản .............................................................................. 31
1.4.2 Phương pháp dòng tiền chiết khấu ........................................................ 35
1.4.3 Tổ chức xác định GTDN
....................................................................... 36
Tóm tắt chương 1: .................................................................................................... 39
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CÔNG TY ĐIỆN LỰC 1
VÀ ĐIỆN LỰC NAM ĐỊNH TRƯỚC CỔ PHẦN HOÁ ......................................... 41
2.1 Thực trạng về hoạt động EVN....................................................................... 41
2.2 Thực trạng hoạt động SXKD của Công ty Điện lực 1 ................................. 47
2.3 Thực trạng hoạt động SXKD của Điện lực Nam định ................................. 52
2.4 Kinh nghiệm cổ phần hoá tại Viật Nam và tập đoàn ................................... 64
Tóm tắt chương 2: .................................................................................................... 77
CHƯƠNG III: XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP ĐIỆN LỰC
TRỰC THUỘC CÔNG TY ĐIỆN LỰC 1- ĐIỆN LỰC NAM ĐỊNH .............. 78
3.1 Tổng hợp bối cảnh trước khi cổ phần hoá .......................................................... 78
3.1.1 Bối cảnh trước cổ phần hoá ................................................................ 78
3.1.2 Công tác tổ chức xác định GTDN ....................................................... 79
3.2 Xác định GTDN tại Điện lực Nam định. ......................................................... 80
3.2.1 Hiện trạng các nguồn lực của Điện lực ............................................... 80
3.2.2 Tổ chức thực hiện xác định GTDN .................................................... 82
3.2.3 Thực hiện xác định GTDN Điện lực Nam định ................................. 83
3.2.4 Kết quả xác định GTDN ..................................................................... 91
3.2.5 Nhận xét .............................................................................................. 96
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
2
3.3 Một số đề xuất kiến nghị ................................................................................... 97
Tóm tắt chương 3 ................................................................................................... 100
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 101
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 105
PHỤ LỤC ................................................................................................................ 107
TÓM TẮT LUẬN VĂN…………………………………………………….……114
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
3
DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
CPH
Cổ phần hóa
DNNN
Doanh nghiệp nhà nước
EVN
Tổng công ty Điện lực Việt Nam
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
SXKD
Sản xuất kinh doanh
ĐTXD
Đầu tư xây dựng
TSCĐ
Tài sản cố định
TSLĐ
Tài sản lưu động
SX
Sản xuất
GTDN
GTDN
XDCB
Xây dựng cơ bản
CCDC
Công cụ dụng cụ
Quỹ KTPL
Quỹ khen thưởng, phúc lợi
CNĐ
Chi nhánh điện
ĐHSX
Điều hành sản xuất
TBA
Trạm biến áp
ĐZ
Đường dây
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
4
DANH MỤC CÁC BẢNG
Biểu 1.1:
Biểu 2.1:
Biểu 2.2:
Biểu 2.3:
Biểu 2.4:
Biểu 2.5:
Biểu 2.6:
Biểu 2.7:
Biểu 2.8:
Biểu 2.9:
Biểu 2.10
Biểu 3.1
Biểu 3.2
Biểu 3.3:
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
5
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Kinh tế nhà nước có vai trò quyết định trong việc giữ vững định hướng xã
hội chủ nghĩa, ổn định và phát triển kinh tế, chính trị và xã hội của đất nước. Doanh
nghiệp nhà nước phải không ngừng được đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả,
giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế, làm công cụ vật chất quan trọng để Nhà nước
định hướng và điều tiết vĩ mô, làm lực lượng nòng cốt, góp phần chủ yếu để kinh tế
nhà nước thực hiện vai trò chủ đạo trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, là chủ lực trong hội nhập kinh tế quốc tế. Việc xem xét đánh giá hiệu quả
của doanh nghiệp nhà nước phải có quan điểm toàn diện cả về kinh tế, chính trị, xã
hội.
Đối với DNNN cần tiếp tục thực hiện cải cách, đổi mới theo hướng cổ phần
hóa, đa sở hữu, không chỉ với những DN vừa và nhỏ mà cả với những DN lớn; và
không chỉ cổ phần hóa các DN sản xuất, mà thực hiện với cả doanh nghiệp kinh
doanh dịch vụ như tài chính, chứng khoán, bảo hiểm, ngân hàng… Việc này hướng
đến mục tiêu tăng thêm vốn và đổi mới quản trị kinh doanh. Chúng ta gia nhập
WTO vấn đề quan trọng nhất là khả năng cạnh tranh, tức là chất lượng của nền kinh
tế .
Khả năng cạnh tranh phải dựa vào hai yếu tố chính là công nghệ và quản trị.
Chúng ta giải quyết theo hướng đối với công nghệ phải tiếp tục đổi mới. Muốn vậy,
phải có vốn, nghĩa là đẩy mạnh cổ phần hóa, đưa ra thị trường chứng khoán để gọi
vốn, gọi đầu tư nước ngoài. Hiện pháp luật đã cho phép công ty Việt Nam bán cổ
phần cho nhà đầu tư nước ngoài.
Còn đổi mới quản trị cũng dựa trên yếu tố vốn, tạo thêm sức tham gia của
những người có vốn, và đi theo đó là trình độ quản lý tốt hơn. Nếu làm tốt vấn đề
quản trị, sẽ giảm được chi phí, tăng giá trị gia tăng, bảo đảm cạnh tranh. Bên cạnh
đó, Nhà nước cũng sẽ không chỉ tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư mà
còn giúp DN khai thông thị trường.
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
6
Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Chính phủ là kiên quyết điều chỉnh cơ cấu
để doanh nghiệp nhà nước có cơ cấu hợp lý, tập trung vào những ngành, lĩnh vực
then chốt và địa bàn quan trọng, chiếm thị phần đủ lớn đối với các sản phẩm và dịch
vụ chủ yếu; không nhất thiết phải giữ tỉ trọng lớn trong tất cả các ngành, lĩnh vực,
sản phẩm của nền kinh tế. Đại bộ phận doanh nghiệp nhà nước phải có quy mô vừa
và lớn, công nghệ tiên tiến; một bộ phận cần thiết có quy mô nhỏ để kinh doanh
những sản phẩm, dịch vụ thiết yếu, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu,
vùng xa. Chuyển doanh nghiệp nhà nước sang hoạt động theo chế độ công ty; đẩy
mạnh cổ phần hoá những doanh nghiệp nhà nước mà nhà nước không cần giữ 100%
vốn, xem đó là khâu quan trọng để tạo chuyển biến cơ bản trong việc nâng cao hiệu
quả doanh nghiệp nhà nước.
CPH DNNN thực chất là chuyển các DNNN với một chủ sở hữa (Nhà nước)
sang hình thức công ty cổ phần với nhiều chủ sở hữu (các cổ đông) nhằm cơ cấu lại
khu vực DNNN một cách hiệu quả. Không nằm ngoài những yêu cầu từ thực tế,
ngành điện cũng cần đổi mới phương thức quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động của các đơn vị trực thuộc, tăng sức cạnh tranh, chống độc quyền, đa dạng hoá
hình thức đầu tư và kinh doanh, phát triển thị trường điện.
Công ty Điện lực 1 là một đơn vị thành viên trực thuộc Tập đoàn Điện lực
Việt Nam (EVN), thuộc diện cổ phần hoá trong tiến trình được Chính phủ giao cho
Bộ Công nghiệp. Để cổ phần hoá được Công ty Điện lực 1 thì các đơn vị trực thuộc
Công ty phải tiến hành tổ chức xác định giá trị doanh nghiệp, trong đó có Điện lực
Nam định. Với tư cách là một người làm cán bộ quản lý, được giao nhiệm vụ tham
gia vào quá trình xác định giá trị doanh nghiệp của Điện lực Nam định. Với sự giúp
đỡ, hướng dẫn của PGS- TS Phạm Thu Hà, sự đồng ý của Trung tâm Sau Đại học
và Khoa Kinh tế & Quản lý thuộc Đại học Bách Khoa Hà Nội, tôi đã nghiên cứu đề
tài “Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công
ty Điện lực 1” nhằm đáp ứng một phần vào công tác cổ phần hoá Công ty Điện
lực 1.
2. Mục đích của đề tài
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
7
- Hệ thống hoá cơ sở lý thuyết cơ bản của CPH DNNN và xác định GTDN,
áp dụng đối với ngành điện;
- Tìm hiểu công tác CPH và xác định giá GTDN tại Công ty Điện lực 1;
- Vận dụng cơ sở lý thuyết để tiến hành xác định GTDN tại Điện lực Nam
định;
- Nêu ra được một số ý kiến đề xuất, kiến nghị với cơ quan thẩm quyền về
công tác cổ phần hoá tại Công ty Điện lực 1 và việc xác định GTDN tại Điện lực
Nam định.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
Cổ phần hoá doanh nghiệp là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta
nhằm tạo sự chuyển biến cơ bản trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
của DNNN, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, đẩy nhanh chuyển
đổi sang cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, phù hợp với
xu hướng chung của kinh tế thế giới.
Đề tài “Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá
Công ty Điện lực 1” được đưa ra nhằm nghiên cứu một số nội dung cơ bản của công
tác CPH DNNN, trong đó chỉ đi sâu phân tích đánh giá việc xác định GTDN tại một
đơn vị trực thuộc Công ty Điện lực 1, cụ thể là Điện lực Nam định để phục vụ tiến
trình CPH Công ty Điện lực 1.
4. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, nội dung đề tài được chia làm 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về CPH DNNN và xác định giá trị doanh nghiệp
Chương 2: Phân tích thực trạng SXKD của Điện lực Nam Định trong điều
kiện chuẩn bị cổ phần hoá
Chương 3: Xác định GTDN điện lực trực thuộc Công ty Điện lực 1- Điện lực
Nam định
Trong khuôn khổ của đề tài, bài luận văn có thể chưa đáp ứng được tất cả các
yêu cầu đặt ra trong quá trình xác định GTDN phục vụ tiến trình CPH tại Công ty
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
8
Điện lực 1 và vẫn còn một số hạn chế nhất định, tôi xin tiếp thu các ý kiến đóng góp
để bài luận văn được hoàn thiện hơn.
Trong quá trình thực hiện luận văn, tôi đã được sự hướng dẫn và giúp đỡ tận
tình của cô giáo hướng dẫn và các đồng chí lãnh đạo Điện lực Nam định. Tôi xin
gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo TS Phạm Thu Hà và các đồng chí lãnh đạo
Điện lực Nam định đã giúp đỡ tôi hoàn thành bài luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Học viên
Phạm Thị Lan Oanh
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
9
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CƠ BẢN CỦA CỔ PHẦN HOÁ
DOANH GHIỆP VÀ XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP
1.1 Các khái niệm về cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước (CPH DNNN).
1.1.1 Sự cần thiết phải CPH DNNN, nguyên tắc và mục tiêu
a) Sự cần thiết phải CPH DNNN
DNNN đã chi phối được các ngành, lĩnh vực then chốt và sản phẩm thiết yếu
của nền kinh tế; góp phần chủ yếu để nền kinh tế nhà nước thực hiện được vai trò
chủ đạo, ổn định và phát triển kinh tế-xã hội, tăng thế và lực của đất nước. DNNN
chiếm tỉ trọng lớn trong tổng sản phẩm trong nước, tổng trong thu ngân sách, kim
ngạch xuất khẩu và công trình hợp tác đầu tư với nước ngoài; là lực lượng quan
trọng trong thực hiện các chính sách xã hội, khắc phục hậu quả thiên tai và đảm bảo
nhiều sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội, quốc phòng, an ninh. DNNN
ngày càng thích ứng với cơ chế thị trường; năng lực sản xuất tiếp tục tăng; cơ cấu
ngày càng hợp lý hơn; trình độ công nghệ và quản lý có nhiều tiến bộ; hiệu quả và
sức cạnh tranh tùng bước được nâng lên; đời sống của người lao động từng bước
được cải thiện.
Tuy nhiên DNNN cũng còn những mặt hạn chế, yếu kém, có mặt rất nghiêm
trọng như; quy mô còn nhỏ, cơ cấu còn nhiều bất hợp lý, chưa thật tập trung vào
những ngành, lĩnh vực then chốt; nhìn chung trình độ công nghệ còn lạc hậu, quản
lý còn yếu kém, chưa thực sự tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong SXKD; kết quả
SXKD chưa tương xứng với các nguồn lực đã có và sự hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước;
hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp, nợ không có khả năng thanh toán tăng lên, lao
động thiếu việc làm và dôi dư còn lớn. Hiện nay, DNNN đang đứng trước thách
thức gay gắt của yêu cầu đổi mới, phát triển và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
Những hạn chế, yếu kém của DNNN có nguyên nhân khách quan, nhưng chủ
yếu là do những nguyên nhân chủ quan; chưa có sự thống nhất cao trong nhận thức
về vai trò, vị trí của nền kinh tế nhà nước và DNNN về yêu cầu và giải pháp sắp
xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN; nhiều vấn đề chưa rõ, còn ý
kiến khác nhau nhưng chưa được tổng kết thực tiễn để kết luận. Quản lý nhà nước
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
10
đối với DNNN còn nhiều yếu kém, vướng mắc; cải cách hành chính chậm. Cơ chế,
chính sách còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ, còn nhiều điểm chưa phù hợp với kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chưa tạo được động lực mạnh mẽ thúc
đẩy cán bộ và người lao động trong doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động và
hiệu quả kinh doanh; một bộ phận cán bộ DNNN chưa đáp ứng yêu cầu về năng lực
và phẩm chất.
Vì vậy Hội nghị lần chín Ban chấp hành Trung ưng Đảng khoá IX đã đề ra
giải pháp về việc phát triển kinh tế là:
* Tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp
nhà nước trọng tâm là CPH mạnh hơn nữa; khuyến khích phát triển mạnh kinh tế
tập thể, kinh tế tư nhân, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài và các tổ chức kinh tế cổ
phần; nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp; nâng cao hiệu quả đầu tư bằng
nguồn vốn ngân sách.
* Có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện đột phá, nâng cao sức cạnh
chanh của các doanh nghiệp, hướng doanh nghiệp vào sản xuất những sản phẩm có
lợi thế cạnh tranh, tiếp thu công nghệ hiện đại, công nghệ nguồn, đào tạo và nâng
cao năng lực quản lý điều hành của Giám đốc doanh nghiệp và tay nghề của công
nhân.
* Thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ưng 3 về sắp xếp đổi mới, phát
triển và nâng cao hiệu quả DNNN. Đẩy nhanh tiến độ CPH và mở rộng diện các
DNNN cần CPH, kể cả một số Tổng công ty và doanh nghiệp lớn trong các ngành
như điện lực, luyện kim, cơ khí, hoá chất, phân bón, xi măng, xây dựng, vận tải
đường bộ, đường sông, hàng không, hàng hải, viễn thông , ngân hàng, bảo hiểm...
Với khoảng 1.750 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cổ phần hóa (CPH)
trong 13 năm qua đang hoạt động tương đối có hiệu quả, chủ trương này đã thể hiện
tính đúng đắn và phù hợp thực tiễn. Tuy nhiên, vấn đề cấp bách hiện nay là cần có
những giải pháp mạnh để đẩy nhanh hơn nữa tiến trình này.
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
11
Quá trình CPH DNNN ở Việt Nam được bắt đầu từ năm 1992, Nhà nước chỉ
chọn một số doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, kinh doanh có lãi và tự nguyện
CPH để thực hiện thí điểm. Suốt bốn năm 1992-1996, tuy chỉ CPH được 5 doanh
nghiệp nhưng cả 5 đơn vị này đều hoạt động có hiệu quả hơn trước khi CPH.
Từ sau năm 1996, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương chính
sách về CPH, trong đó điểm mốc là Nghị quyết Hội nghị Trung ương ba, khóa IX
(năm 2001) coi việc đẩy mạnh CPH những doanh DNNN không cần nắm giữ 100%
vốn là khâu quan trọng để tạo bước chuyển biến cơ bản trong việc nâng cao hiệu
quả DNNN.
Các DNNN đã được tổ chức lại bằng các hình thức sáp nhập, hợp nhất, giải
thể, phá sản, khoán kinh doanh, cho thuê và CPH. Các DNNN giảm mạnh về số
lượng và được cải thiện đáng kể về quy mô vốn. Cơ cấu DNNN đã chuyển đổi theo
hướng Nhà nước chỉ nắm giữ những lĩnh vực, ngành then chốt với thị phần đủ lớn
đối với các sản phẩm, dịch vụ chủ yếu; không nhất thiết phải giữ tỷ trọng lớn ở tất
cả các ngành, lĩnh vực và sản phẩm của nền kinh tế.
Kết quả khảo sát của Ban Chỉ đạo đổi mới và Phát triển DNNN đối với
khoảng 500 doanh nghiệp đã CPH hơn một năm cho thấy, doanh thu tăng 43%, lợi
nhuận tăng trên 2,4 lần, thu nhập của người lao động tăng 54%, cổ tức bình quân
được chia 15,5%. Vai trò của người lao động trong doanh nghiệp CPH được nâng
lên rõ rệt do được quyền làm chủ với tư cách là cổ đông, thực sự góp phần tạo ra
động lực trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo nhận định của Ban Chỉ đạo đổi mới và Phát triển DNNN,
quá trình chuyển đổi này diễn ra chậm ở tất cả các khâu và quan trọng hơn là chưa
thực sự tạo được bước chuyển biến về chất trong hoạt động của khối DNNN. Trên
thực tế ở các doanh nghiệp CPH, khoảng 38% vốn vẫn do Nhà nước nắm giữ, tỷ lệ
bán ra bên ngoài nhiều nhất cũng chưa đến 10%. Điều này cho thấy tình trạng cổ
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
12
phần hóa “khép kín” trong nội bộ doanh nghiệp vẫn đang diễn ra phổ biến; hạn chế
việc thu hút nhà đầu tư có tiềm năng về vốn, công nghệ và trình độ quản lý.
Bởi vậy, các chuyên gia kinh tế thuộc Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển
DNNN cho rằng cần có chuyển biến mạnh mẽ từ hình thức CPH nội bộ là chính
sang hình thức bán cổ phần ra ngoài doanh nghiệp, kể cả việc bán cho các nhà đầu
tư nước ngoài. Bên cạnh đó, diện doanh nghiệp CPH cũng được mở rộng, không chỉ
các doanh nghiệp nhỏ mà còn tiến hành CPH cả các tổng công ty lớn. Hiện nay, các
ngành liên quan đang xúc tiến quá trình cổ phần hóa các ngân hàng thương mại,
Tổng công ty Điện tử-tin học, Tổng Công ty Xuất nhập khẩu và Xây dựng, Tổng
Công ty Thương mại và Xây dựng.
Việc xác định giá trị doanh nghiệp cũng đang là một trong những khâu bức
xúc nhất trong tiến trình CPH. Ban định giá bao gồm các chuyên gia từ nhiều bộ
ngành hiện nay cần được thay bằng các đơn vị trung gian có kiến thức và kinh
nghiệm trong công tác định giá để đảm bảo chính xác và khách quan, sát với thị
trường. Một số ngân hàng thương mại sẽ đi tiên phong trong việc thuê các công ty
định giá nước ngoài.
Về vấn đề này, Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 64/CP
về chuyển đổi DNNN thành công ty cổ phần theo hướng cho phép các doanh nghiệp
có giá trị tài sản dưới 20 tỷ đồng được tự kê khai, tự định giá để cơ quan chức năng
công bố giá trị doanh nghiệp tiến hành CPH. Nếu được chấp thuận thì nội dung sửa
đổi này sẽ thúc đẩy quá trình CPH doanh nghiệp rất đáng kể vì hiện nay số đơn vị
cổ phần hóa có vốn dưới 20 tỷ đồng chiếm tỷ lệ khá lớn.
b) Khái niệm cổ phần hoá
Cổ phần hoá DNNN thực chất là chuyển các DNNN với một chủ sở hữu (Nhà
nước) sang hình thức công ty cổ phần với nhiều chủ sở hữu (các cổ đông) nhằm cơ cấu lại
khu vực DNNN một cách hiệu quả .
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
13
c) Nguyên tắc và mục tiêu của CPH DNNN
Mục tiêu, yêu cầu của việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần.
- Chuyển đổi những công ty nhà nước mà Nhà nước không cần giữ 100% vốn
sang loại hình doanh nghiệp có nhiều chủ sở hữu; huy động vốn của cá nhân, các tổ
chức kinh tế, tổ chức xã hội trong nước và ngoài nước để tăng năng lực tài chính,
đổi mới công nghệ, đổi mới phương thức quản lý nhằm nâng cao hiệu quả và sức
cạnh tranh của nền kinh tế.
- Đảm bảo hài hoà lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp, nhà đầu tư và người lao
động trong doanh nghiệp.
- Thực hiện công khai, minh bạch theo nguyên tắc thị trường; khắc phục tình
trạng CPH khép kín trong nội bộ doanh nghiệp; gắn với phát triển thị trường vốn,
thị trường chứng khoán.
Những nguyên tắc nói trên phải được quán triệt trong quá trình sắp xếp, đổi mới
và CPH DNNN, bởi lẽ CPH không phải là tư nhân hoá. Những cơ chế quản lý của
nền kinh tế thị trường được vận dụng ở đây nhằm bảo đảm sự hiện diện và sự phát
triển các nguyên tắc định hướng XHCN nêu trên và thực hiện các mục tiêu cụ thể
tiến trình CPH DNNN.
Mục tiêu CPH DNNN là nhằm: tạo ra loại hình doanh nghiệp có nhiều chủ sở hữu,
trong đó có đông đảo người lao động, để sử dụng có hiệu quả vốn, tài sản của nhà nước và
huy động thêm vốn xã hội vào phát triển sản xuất, kinh doanh; tạo động lực mạnh mẽ và
cơ chế quản lý năng động, có hiệu quả cho DNNN; phát huy vai trò làm chủ thực sự của
người lao động , của cổ đông và tăng cường sự giám sát của xã hội đối với doanh nghiệp;
bảo đảm hài hoà lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động. CPH DNNN
không được biến thành tư nhân hoá DNNN.
1.1.2 Những căn cứ pháp lý
Thực hiện các Nghị quyết nói trên của Đảng, Chính Phủ đã ban hành nhiều
văn bản để triển khai CPH DNNN
- Quyết định 202/CT ngày 8/6/1992 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là
Thủ tướng Chính phủ) về thí điểm chuyển một số DNNN thành công ty cổ phần.
Phạm Thị Lan Oanh CH QTKD 2005-2007
“Xác định GTDN Điện lực Nam định phục vụ tiến trình cổ phần hoá Công ty
Điện lực 1”
14
- Chỉ thị 84/TTG ngày 4/8/1993 của Thủ tướng Chính phủ về xúc tiến thực
hiện thí điểm CPH DNNN và các giải pháp đa hoá hình thức sở hữu đối với DNNN.
- Nghị định số 28/CP ngay 7/5/1996 của Chính phủ về chuyển một số DNNN
thành công ty cổ phần.
- Nghị định số 25/CP ngày 26/3/1997 của Chính phủ về sửa đổi một số điều
của Nghị định số 28/CP.
- Nghị định số 44/CP ngày 29/6/1998 của Chính phủ về chuyển DNNN
thành công ty cổ phần thay thế cho 2 Nghị định trên. Cùng với nó là:
+ Thông tư 104/1998/TT- BTC ngày 18/7/1998 hướng dẫn21/8/1998 hướng
dẫn về chính sách đối với người lao động khi chuyển DNNN thành Công ty cổ
phần.
+ Thông tư số 11/1998/TT-LĐTBXH ngày 21/8/1998 hướng dẫn về chính
sách đối với người lao động khi chuyển DNNN thành công ty cổ phần
Nghị định số 64/CP ngày 19/6/2002 của Chính phủ thay thế cho Nghị định số
44/CP ngày 29/6/1998. Cùng với nó là:
+ Thông tư 76/2002/TT- BTC ngày 9/9/2002 hướng dẫn những vấn đề tài
chính khi DNNN chuyển thành công ty cổ phần.
+ Thông tư 79/2002/TT- BTC ngày 12/9/2002 hướng dẫn xác định giá trị
DN khi DNNN chuyển thành công ty cổ phần.
- Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 24/9/2001 Hội nghị lần thứ ba Ban chấp
hành Trung ưng Đảng khoá IX về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao
hiệu quả DNNN.
- Quyết định số 183/2001/QĐ-TTg ngày 20/11/2001 của Thủ tướng Chính
phủ về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết hội nghị lần
thứ ba Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX.
- Nghị quyết số 34 NQ/TW ngày 3/2/2004 Hội nghị lần thứ chín ban chấp
hành trung ương Đảng khoá IX về một số chủ trương, chính sách, giải pháp lớn
nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội toàn quốc lần thứ chín của Đảng.